Voormalige Hefbrug met Brugwachtershuisje

De voormalige Oostertoegangsbrug, een hefbrug uit de jaren 30, werd in de 70-er jaren een langzaamverkeersbrug. Deze brug was één van de 3 hefbruggen van architect Piet Kramer, waarvan nu nog aanwezig zijn de bruggen bij de Oude Schans en bij de Weespertrekvaart.
Het betreft een “standaard” hefbrug die in verschillende situaties werd ingepast, waarbij 3 elementen zijn te onderscheiden:
- de stalen hefbrug met de karakteristieke heftorens
- de natuurstenen voeten
- inpassing in de aanwezige situatie door kademuren en een eventueel benodigd brugwachtershuisje.

De brug is eigendom van de Dienst Infrastructuur, Verkeer en Vervoer en ligt al geruime tijd in onderdelen opgeslagen.
Het stadsdeel Westerpark gaf ons bureau opdracht om een plan te maken waarbij het gehele ensemble van de brug in historische stijl wordt herbouwd.
Uitgangspunten voor het ontwerp waren:
- herbouw conform de visie van Piet Kramer
- zichtwerk zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat
- verborgen constructiedelen, zoals fundering en casco, zoveel mogelijk onderhoudsvrij
- aanvaarbescherming ter plaatse van de brugopening
- voorzieningen voor drenkelingen, zoals reddingtrap en grijpstenen.

In het ontwerp raken de heftorens hun oorspronkelijke functie kwijt en worden omgebouwd tot verlichtingsobjecten. De oorspronkelijke leuningen (in wezen constructieve brugliggers) zullen worden gerenoveerd. Het brugdek wordt geheel vernieuwd en verbreed om aan verkeersklasse 45 te voldoen en krijgt een afwerking van gekleurd asfalt.
Het brugwachtershuisje wordt een kiosk, waarbij de noodzakelijke vergroting van het origineel een atypische detaillering tot gevolg heeft. Het wordt teruggebouwd in de zuidelijke oksel van de kruising verbindingsdam / Pontsteiger. De trappartijen zullen dienst doen als verbinding tussen de Pontsteiger en de lager gelegen houten steigers.

Zoveel mogelijk van het nog aanwezige natuursteen (graniet) zal worden hergebruikt, ontbrekende onderdelen zullen opnieuw worden gemaakt. Trottoirs en rijweg worden uitgevoerd in granietkeien en het metselwerk conform de oorspronkelijke toestand.
Brug en aanlandingen, die vallen binnen het bestemmingsplan “Wooneilanden Houthavens”, zullen daarmee het Plan Houthavens, gesitueerd tussen eiland 8 en de Pontsteiger, ontsluiten.

Van feitelijk herbouw van het oorspronkelijke bouwwerk is geen sprake. Het gaat hierbij eerder om een evocatie van het origineel met gebruikmaking van enkele originele onderdelen, waarbij het niet de inzet is om een duidelijk beeld te geven van de tijd waarin de brug is gebouw.
De oorspronkelijke Oostertoegangsbrug is een gemeentelijk monument. Na herbouw zal opnieuw een waardestelling worden gemaakt door bureau Monumenten en Archeologie. Belangrijke vragen hierbij zijn in hoeverre de verplaatsing, de herbouw met gedeeltelijk nieuwe materialen en met verschillende aanpassingen de monumentale waarde van de brug hebben beïnvloed.